پیرامون مسأله «حکومت اسلامی» به طور عام و «حکومت اسلامی پیش از ظهور امام زمان (عج)» به طور خاص، پرسش ها و شبهاتی مطرح است که دو قول اساسی آن مطرح و پاسخ مربوطه داده می شود.
قول اول: «ممنوعیت برافراشتن پرچم حکومت قبل از ظهور»
گروهی با استناد به برخی از روایات، تشکیل حکومت اسلامی قبل از قیام حضرت مهدی (عج) را کاری عبث و خطا می دانند و معتقدند که اگر در زمان غیبت امام عصر پرچمی به نام اسلام بر افراشته شود صاحب آن طاغوت است و نباید آن را یاری کرد.
۱۷ روایت در باب سیزدهم “جهاد العدو” در کتاب “وسائل الشیعه” و تعدادی نیز در مقدمه صحیفه سجادیه آمده است که مجموع این روایات را می توان در پنج بخش تقسیم نمود.
دسته اول: ممنوعیت قیام قبل از ظهور
وَ أَخْبَرَنَا عَلِیُّ بْنُ اَلْحُسَیْنِ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ یَحْیَى اَلْعَطَّارُ بِقُمَّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ حَسَّانَ اَلرَّازِیُّ قَالَ حَدَّثَنَا مُحَمَّدُ بْنُ عَلِیٍّ اَلْکُوفِیُّ عَنْ عَلِیِّ بْنِ اَلْحُسَیْنِ عَنِ اِبْنِ مُسْکَانَ عَنْ مَالِکِ بْنِ أَعْیَنَ اَلْجُهَنِیِّ قَالَ سَمِعْتُ أَبَا جَعْفَرٍ اَلْبَاقِرَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ یَقُولُ: کُلُّ رَایَهٍ تُرْفَعُ قَبْلَ قِیَامِ اَلْقَائِمِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ صَاحِبُهَا طَاغُوتٌ
وسائل الشیعه ۵۲/۱۵
هر پرچمی که قبل از قیام قائم برافراشته شود، صاحب آن، طاغوت است.
استدلال به این روایات
«کل» از الفاظ «عموم» و «پرچم» در این روایت کنایه از مبارزه و قیام است.
این روایت می فرماید: تمام پرچم هایی که قبل از قیام حضرت برافراشته می شود پرچم غیر خدایی است و نباید به این قیام ها اعتنا نمود.
بررسی سندی
محمد بن إبراهیم النعمانی و أخبرنا علی بن الحسین قال حدثنا محمد بن یحیى العطار بقم قال حدثنا محمد بن حسان الرازی قال حدثنا محمد بن علی الکوفی عن علی بن الحسین عن ابن مسکان عن مالک بن أعین الجهنی قال سمعت أبا جعفر الباقر علیه السلام
محمد بن حسان الرازی: فاسد المذهب,ضعیف فی الحدیث
محمد بن علی الکوفی: رمی بالغلو, ضعیف جدا
بررسی دلالی
- عموم این روایت با ادله جهاد و دفاع و امر به معروف و نهی از منکر تخصیص می خورد.
لذا به این نتیجه می رسیم منظور از امام در این روایات، قیام هایی بوده است که برای هوای نفس و شخص محور بوده است و قیام کننده قصدش یاری خدا و دین خدا نبوده است.
- اگر هر قیامی طاغوت باشد پس قیام زید بن علی و حسین بن علی (شهید فخ) نیز باید طاغوت باشند در حالیکه ائمه اطهار علیهم السلام این دو قیام را تأیید فرموده اند.
- برخی روایات دلالت بر افراشته شدن پرچم های حقی قبل از قیام حضرت مهدی دارند:
«حَدَّثَنَا أَحْمَدُ بْنُ مُحَمَّدِ بْنِ سَعِیدٍ قَالَ حَدَّثَنِی عَلِیُّ بْنُ اَلْحَسَنِ عَنْ أَخِیهِ مُحَمَّدِ بْنِ اَلْحَسَنِ عَنْ أَبِیهِ عَنْ أَحْمَدَ بْنِ عُمَرَ اَلْحَلَبِیِّ عَنِ اَلْحُسَیْنِ بْنِ مُوسَى عَنْ مُعَمَّرِ بْنِ یَحْیَى بْنِ سَامٍ عَنْ أَبِی خَالِدٍ اَلْکَابُلِیِّ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ السَّلاَمُ أَنَّهُ قَالَ: کَأَنِّی بِقَوْمٍ قَدْ خَرَجُوا بِالْمَشْرِقِ یَطْلُبُونَ اَلْحَقَّ فَلاَ یُعْطَوْنَهُ ثُمَّ یَطْلُبُونَهُ فَلاَ یُعْطَوْنَهُ فَإِذَا رَأَوْا ذَلِکَ وَضَعُوا سُیُوفَهُمْ عَلَى عَوَاتِقِهِمْ فَیُعْطَوْنَ مَا سَأَلُوهُ فَلاَ یَقْبَلُونَهُ حَتَّى یَقُومُوا وَ لاَ یَدْفَعُونَهَا إِلاَّ إِلَى صَاحِبِکُمْ قَتْلاَهُمْ شُهَدَاءُ أَمَا إِنِّی لَوْ أَدْرَکْتُ ذَلِکَ لاَسْتَبْقَیْتُ نَفْسِی لِصَاحِبِ هَذَا اَلْأَمْرِ»
الغیبه نعمانی۲۷۳/۱
ابو خالد کابلى از امام باقر علیه السّلام روایت کرده است که آن حضرت فرمود:گوئى مىبینم که قومى در مشرق خروج کردهاند و خواستار حقّاند ولى به ایشان داده نمىشود،باز خواستار آن مىشوند و به آنان داده نمىشود،پس چون چنین مىبینند شمشیرهاى خود را بر گردن خویش مىافکنند(آمادۀ کارزار مىشوند)پس آنچه مىطلبند به ایشان بدهند ولى ایشان از پذیرفتن آن خوددارى مىکنند تا اینکه قیام نمایند و آن را به کسى باز ندهند مگر به صاحب شما،کشتگانشان شهیدند،بدانید اگر من خود آن را در مىیافتم حتما خود را براى صاحب این قیام نگاه مىداشتم»
سند و دلالت
محمد بن إبراهیم النعمانی حدثنا أحمد بن محمد بن سعید قال حدثنی علی بن الحسن عن أخیه محمد بن الحسن عن أبیه عن أحمد بن عمر الحلبی عن الحسین بن موسى عن معمر بن یحیى بن سام عن أبی خالد الکابلی عن أبی جعفر علیه السلام إنه قال…
طبق نظر رجالیون تمامی راویان این روایت ثقه هستند.
از عبارت “قتلاهم شهید” استفاده می شود که این قیام حق می باشد چرا که اگر بر حق نبود کشته های آن ها شهید حساب نمی شدند.
دسته دوم: مشکلات و صدمات ناشی از قیام
این دسته از روایات از قیام قبل از ظهور حضرت مهدی نهی کرده اند چرا که شیعه دچار صدمه می شود
الإمامُ الصّادقُ علیه السلام :ما خَرجَ و لا یَخرُجُ مِنّا أهلَ البیتِ إلى قیامِ قائمِنا أحَدٌ لِیَدْفعَ ظُلما أو یَنْعَشَ حقّا إلاّ اصطَلَمَتْهُ البَلِیّهُ ، و کانَ قِیامُهُ زِیادهً فی مَکْروهِنا و شیْعَتِنا
صحیفه سجادیه ۲۲
امام صادق علیه السلام: هیچ فردى از ما خاندان براى زدودن ستم، یا زنده کردن حقّى قیام نکرده، و تا پیش از قیام قائم ما، قیام نخواهد کرد، مگر آن که گرفتاری ها او را از پاى درآورده و درمى آورد و قیام او بر ناراحتى ما و شیعیان ما افزوده و مى افزاید.
سند و دلالت
حَدَّثَنِی عُمَیْرُ بْنُ مُتَوَکِّلٍ الثَّقَفِیُّ الْبَلْخِیُّ عَنْ أَبِیهِ: مُتَوَکِّلِ بْنِ هَارُون قال: ثُمَّ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ…
آیت الله خوئی: فهو لم تثبت وثاقته
این دسته از روایت ها ناظر به این است که قیام های قبل از قیام حضرت ولی عصر ارواحنا فداه شکست خورده، باعث ایجاد مشکلات و صدمات زیادی به مؤمنین می شوند.
بنابراین تشکیل حکومت در عصر غیبت چیزی جز گرفتاری و آفت نصیب شیعیان نمی کند.
بررسی روایت
- این روایت از مجعولات است تا مردم را از توجه به قیام علیه حکام ظالم بازدارد.
- در متن روایت آمده ما خرج و لایخرج یعنی خارج نشده و خارج نمی شود پس شامل قیام امام حسین هم می شود که حضرت آن را تخطئه کرده اند.
- در احیای دین هر مسلمانی مامور به انجام وظیفه است ولو نتیجه ظاهرا مطلوب نباشد.
- این روایت درصدد بیان وظیفه ائمه اطهار علیهم السلام است که تشکیل حکومتشان تا قبل ظهور امکان پذیر نیست اما نفی حکومت شیعیان و فقها را نمی کند.
دسته سوم: هدر رفتن خون مومنان
أَبَا عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ یَقُولُ: عَلَیْکُمْ بِتَقْوَى اَللَّهِ وَحْدَهُ لاَ شَرِیکَ لَهُ وَ اُنْظُرُوا لِأَنْفُسِکُمْ فَوَ اَللَّهِ إِنَّ اَلرَّجُلَ لَیَکُونُ لَهُ اَلْغَنَمُ فِیهَا اَلرَّاعِی فَإِذَا وَجَدَ رَجُلاً هُوَ أَعْلَمُ بِغَنَمِهِ مِنَ اَلَّذِی هُوَ فِیهَا یُخْرِجُهُ وَ یَجِیءُ بِذَلِکَ اَلرَّجُلِ اَلَّذِی هُوَ أَعْلَمُ بِغَنَمِهِ مِنَ اَلَّذِی کَانَ فِیهَا وَ اَللَّهِ لَوْ کَانَتْ لِأَحَدِکُمْ نَفْسَانِ یُقَاتِلُ بِوَاحِدَهٍ یُجَرِّبُ بِهَا ثُمَّ کَانَتِ اَلْأُخْرَى بَاقِیَهً تَعْمَلُ عَلَى مَا قَدِ اِسْتَبَانَ لَهَا وَ لَکِنْ لَهُ نَفْسٌ وَاحِدَهٌ إِذَا ذَهَبَتْ فَقَدْ وَ اَللَّهِ ذَهَبَتِ اَلتَّوْبَهُ فَأَنْتُمْ أَحَقُّ أَنْ تَخْتَارُوا لِأَنْفُسِکُمْ إِنْ أَتَاکُمْ آتٍ مِنَّا فَانْظُرُوا عَلَى أَیِّ شَیْءٍ تَخْرُجُونَ وَ لاَ تَقُولُوا خَرَجَ زَیْدٌ ، فَإِنَّ زَیْداً کَانَ عَالِماً وَ کَانَ صَدُوقاً وَ لَمْ یَدْعُکُمْ إِلَى نَفْسِهِ وَ إِنَّمَا دَعَاکُمْ إِلَى اَلرِّضَا مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ صَلَّى اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ ، وَ لَوْ ظَهَرَ لَوَفَى بِمَا دَعَاکُمْ إِلَیْهِ إِنَّمَا خَرَجَ إِلَى سُلْطَانٍ مُجْتَمِعٍ لَیَنْقُضَهُ فَالْخَارِجُ مِنَّا اَلْیَوْمَ إِلَى أَیِّ شَیْءٍ یَدْعُوکُمْ إِلَى اَلرِّضَا مِنْ آلِ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِمُ اَلسَّلاَمُ فَنَحْنُ نُشْهِدُکُمْ أَنَّا لَسْنَا نَرْضَى بِهِ وَ هُوَ یَعْصِینَا اَلْیَوْمَ وَ لَیْسَ مَعَهُ أَحَدٌ وَ هُوَ إِذَا کَانَتِ اَلرَّایَاتُ وَ اَلْأَلْوِیَهُ أَجْدَرُ أَنْ لاَ یُسْمَعَ مِنَّا إِلاَّ مَنِ اِجْتَمَعَتْ بَنُو فَاطِمَهَ مَعَهُ فَوَ اَللَّهِ مَا صَاحِبُکُمْ إِلاَّ مَنِ اِجْتَمَعُوا عَلَیْهِ إِذَا کَانَ رَجَبٌ فَأَقْبِلُوا عَلَى اِسْمِ اَللَّهِ وَ إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ تَتَأَخَّرُوا إِلَى شَعْبَانَ فَلاَ ضَیْرَ وَ إِنْ أَحْبَبْتُمْ أَنْ تَصُومُوا فِی أَهَالِیکُمْ فَلَعَلَّ ذَلِکَ یَکُونُ أَقْوَى لَکُمْ وَ کَفَاکُمْ بِالسُّفْیَانِیِّ عَلاَمَهً.
بر شما باد به تقوا و ترس از خداى یگانه اى که شریک ندارد، و خود را واپایید که به خدا سوگند مردى از شما که رمۀ گوسفند دارد و براى آنها چوپانى داناتر به وضع گوسفندان از او بیاید آن چوپان نخستین را بیرون کند و این مردى را که داناتر به وضع گوسفندان اوست به جاى او گذارد. به خدا سوگند اگر براى یک نفر از شما دو جان بود که با یکى از آنها نبرد میکردید و تجربه مى آموختید، و دیگرى به جاى میماند و با آن بدانچه براى او آشکار شده بود کار میکرد ولى یک جان بیشتر نیست، و چون آن یک جان بیرون رفت به خدا قسم که توبه از دست خواهد رفت.
پس شما خود بهتر میتوانید براى خویش [رهبر] انتخاب کنید. اگر یکى از ما خاندان به نزد شما آمد بنگرید تا روى چه منظور و هدفى میخواهید خروج و شورش کنید، و نگویید: زید خروج کرد؛ زیرا زید مرد دانشمند و راستگویى بود و شما را به خویشتن دعوت نمیکرد، بلکه او شما را به رضایت آل محمد دعوت میکرد، و اگر پیروز شده بود به طور مسلم به همان که شما را بدو دعوت کرده بود وفادارى مینمود. جز این نبود که او به حکومتى شورید که از هر جهت فراهم و آمادۀ دفاع از او بود و میخواست آن را در هم بکوبد ولى آن کس که امروز خروج کند آیا به چه چیز شما دعوت کند؟
آیا به رضایت آل محمد(ص) دعوت کند؟ که ما شما را گواه میگیریم که به چنین کسى راضى نیستیم و او امروزه که کسى با وى همراه نیست، نافرمانى ما کند و هنگامى که پرچمها و بیرقها را پشت سر خود ببیند سزاوارتر است که سخن ما را نشنود، مگر کسى که همۀ فرزندان فاطمه گرد او جمع شوند.
به خدا سوگند آن کس را که شما میخواهید نیست مگر کسى که همه [بنىفاطمه] بر گرد او جمع شوند، همین که ماه رجب شد به نام خداى عزوجل رو آورید، و اگر خواستید تا ماه شعبان هم عقب اندازید زیانى نیست و اگر بخواهید ماه رمضان هم فریضۀ روزه را در میان خاندان خود بگیرید شاید این کار موجب نیروى بیشترى براى شما باشد، و همان خروج سفیانى [براى علامت و نشانه] شما را بس است.
سند و دلالت
مُحَمَّدُ بْنُ یَعْقُوبَ عَنْ عَلِیِّ بْنِ إِبْرَاهِیمَ عَنْ أَبِیهِ عَنْ صَفْوَانَ بْنِ یَحْیَى عَنْ عِیصِ بْنِ اَلْقَاسِمِ قَالَ سَمِعْتُ
حدیث صحیح است.
این روایت به شیعیان سفارش می کند با هرکسی که برای خود خروج می کند گرچه از خاندان پیامبر باشد قیام نکنید که در این صورت خون خود را به هدر و خویش را بی جهت به کشتن داده اید.
پاسخ
فضای صدور روایت
در زمان امام صادق علیه السلام، قیام بنی العباس علیه بنی امیه بوده است، عده ای به سراغ حضرت می رفتند ولی حضرت قیام را نپذیرفتند بعد به سراغ عبدالله بن حسن رفتند او پذیرفت و پسرش را “مهدی” معرفی کرد و مورد نیرنگ منصور قرار گرفت و کشته شد.
بررسی دلالت روایت
بخش اول جان خود را در اختیار هر رهبر نامشروعی قرار ندهید که جانتان هدر می رود!
بخش دوم امام صادق هشدار می دادند که گرچه قیام زید مورد تأیید است اما خودتان را با زید مقایسه نکنید.
بخش سوم: حضرت نشانه های مهدی را فرمودند تا فتنه مهدی بودن فرزند عبدالله بن حسن را خنثی کنند.
دسته چهارم: توقف قیام شیعیان بر خروج سفیانی
وعَنْ سَدِیرٍ قَالَ : قَالَ لِی أَبُو عَبْدِ اَللَّهِ عَلَیْهِ السَّلاَمُ یَا سَدِیرُ اِلْزَمْ بَیْتَکَ وَ کُنْ حِلْساً مِنْ أَحْلاَسِهِ وَ اُسْکُنْ مَا سَکَنَ اَللَّیْلُ وَ اَلنَّهَارُ فَإِذَا بَلَغَ أَنَّ اَلسُّفْیَانِیَّ قَدْ خَرَجَ فَارْحَلْ إِلَیْنَا وَ لَوْ عَلَى رِجْلِکَ
وسائل الشیعه ۵۱/۱۵
امام صادق علیه السلام به سدیر فرمود: «در جریانها و قیامها وارد نشو، بنشین، به زمین بچسب مانند زیر اندازی که از پوست است و در گوشهای میاندازند تا روزها و شبها آرام میگذرند، تو هم آرام باش. اگر خبر به شما رسید که سفیانی خروج کرده ولو پیاده»
این روایت مخصوص سدیر نیست و امام علیه السلام تصریح دارند که تا خروج سفیانی و قیام قائم هیچکس نباید قیام کند.
بررسی دلالت
- سدیر فردی حماسی و احساسی بود که حضرت در صدد کنترل وی بودند.
- برخی شیعیان از امام صادق می خواستند با ابومسلم همکاری کند یا وی را تایید نماید که سدیر جز این ها بود.
- دستور حضرت نفی دفاع شخصی و عمومی نبود و تمامی اقدامات را نفی نکرده است.
در روایتی از معلی بن خنیس به مخالفت امام با سدیر اشاره شده است:
عن المعلی بن خنیس قال: ذهبت بکتاب عبد السلام بن نعیم و سدیر و کتب غیر واحد إلی أبی عبد الله علیه السلام حین ظهرت المسوده قبل أن یظهر ولد العباس بأنا قد قدرنا أن یؤول هذا الامر إلیک فما تری؟ قال : فضرب بالکتب الأرض ثم قال : أف أف ما أنا لهؤلاء بإمام أما یعلمون أنه إنما یقتل السفیانی.
کافی ۳۳۱/۸
معلی بن خنیس می گوید: در زمان ظهور ابومسلم و قبل از تسلط کامل بنی عباس به محضر امام صادق علیه السلام رسیدم و نامه های جمعی از اصحاب از جمله عبدالسلام بن نعیم و سدیر را به ایشان دادم که در آن نوشته بودند ما پیش بینی کرده ایم که امر خلافت به شما خواهد رسید، نظر شما چیست؟ حضرت نامه ها را بر زمین زد و فرمود : «وای بر اینها! من امام این جماعت نیستم. آیا اینان نمی دانند نشانه قائم ما و به خلافت رسیدن ما، کشته شدن سفیانی است.»
دسته پنجم: ممنوعیت به زحمت انداختن دیگران
عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ قَالَ: اَلْغَبَرَهُ عَلَى مَنْ أَثَارَهَا هَلَکَ اَلْمَحَاضِیرُ قُلْتُ جُعِلْتُ فِدَاکَ وَ مَا اَلْمَحَاضِیرُ قَالَ اَلْمُسْتَعْجِلُونَ أَمَا إِنَّهُمْ لَنْ یُرِیدُوا إِلاَّ مَنْ یَعْرِضُ لَهُمْ ثُمَّ قَالَ یَا أَبَا اَلْمُرْهِفِ أَمَا إِنَّهُمْ لَمْ یُرِیدُوکُمْ بِمُجْحِفَهٍ إِلاَّ عَرَضَ اَللَّهُ عَزَّ وَ جَلَّ لَهُمْ بِشَاغِلٍ ثُمَّ نَکَتَ أَبُو جَعْفَرٍ عَلَیْهِ اَلسَّلاَمُ فِی اَلْأَرْضِ ثُمَّ قَالَ یَا أَبَا اَلْمُرْهِفِ قُلْتُ لَبَّیْکَ قَالَ أَ تَرَى قَوْماً حَبَسُوا أَنْفُسَهُمْ عَلَى اَللَّهِ عَزَّ ذِکْرُهُ لاَ یَجْعَلُ اَللَّهُ لَهُمْ فَرَجاً بَلَى وَ اَللَّهِ لَیَجْعَلَنَّ اَللَّهُ لَهُمْ فَرَجاً .
کافی ۲۷۳/۸
غبار بر سر کسى نشیند که آن را برانگیزد و محاضیر هلاک گشتند.عرض کردم:قربانت گردم محاضیر کیانند؟ فرمود: شتابکنندگان[در ظهور دولت حق].همان ایشان قصد سوء نکنند مگر به کسانى که متعرض آنان شوند. سپس فرمود:اى ابا المرهف! مخالفان براى شما توطئۀ بنیاد کنى نچینند،مگر آنکه خداوند عزّ و جلّ مانعى در راه اجراى آن براى ایشان پیش آورد. سپس امام باقر علیه السّلام چیزى را بر زمین کوبید و فرمود: اى ابا المرهف! عرض کردم: بلى،فرمود:آیا خداوند مردمى را که خود را وقف راه او کردهاند به فرجى پاداش ندهد؟ آرى بخدا سوگند که هر آینه خداوند براى آنها گشایشى پدید آورد.
سند و دلالت
محمد بن یعقوب الکلینی عده من أصحابنا عن أحمد بن محمد بن خالد عن محمد بن علی عن حفص بن عاصم عن سیف التمار عن أبی المرهف عن أبی جعفر علیه السلام قال…
محمد بن علی رمی بالغلو,ضعیف جدا
ابی مرهف مجهول است
این روایت بر این دلالت دارد که مومن نباید عجله کند و پیش از فرا رسیدن موعد فرج امام زمان و زوال ملک ظالم، به دنبال برقراری حکومت قسط و عدل برود و بی جهت خود را به زحمت اندازد.
پاسخ
مشخص نیست ابی مرهف کیست و شاید امام در حال تقیه بوده اند تا وی به منصور گزارش ندهد امام به فکر قیام هستند.
امام صادق علیه السلام در حال جلوگیری از توقع و انتظار شیعه در خروج اهل بیت به عنوان ناجی مستضعفین جهان و برقرار کننده حکومت جهانی قبل از فرا رسیدن موعدش بگیرند نه اینکه هیچ قیامی در هیچ شرایطی اتفاق نیفتد.
قول دوم: در مقابل قول اول نظر دیگری وجود دارد که قیام در مقابل ظلم و در صورت امکان تشکیل حکومت برای پیاده کردن اسلام را از روایات و احادیث بسیاری از ائمه اطهار علیهم السلام اثبات میکند.
این گروه که غالب علمای شیعه در عصر غیبت را شامل میشود قائل به ناکارآمدی قوانین اسلامی در عصر غیبت نمیباشند.
به عنوان نمونه دو روایتی که در مقابل قول اول هست بیان میگردد:
- امام رضا علیه السلام می فرمایند:
«ان الخلق لمّا وقفوا علی حدّ محدود وأمروا أن لا یتعدّوا تلک الحدود لما فیه من فسادهم لم یکن یثبت ذلک ولایقوم اِلاّ بأن یجعل علیهم فیها أمینا یأخذهم بالوقت عندما أبیح لهم ویمنعهم من التعدی علی ما خطر علیهم، لأنّه لو لم یکن ذلک لکان أحد لا یترک لذّته ومنفعته لفساد غیره فجعل علیهم قیّم یمنعهم من الفساد ویقیم فیهم الحدود والاحکام. ومنها أنا لا نجد فرقه من الفرق ولاملّه من الملل بقوا وعاشوا الاّ بقیّم ورئیس لما لابدّ لهم فی أمر الدّین والدّنیا فلم یجز فی حکمه الحکیم أن یترک الخلق ممّا یعلم أنّه لابدّ لهم منه ولا قوام لهم الاّ به فیقاتلون به عدوّهم ویقسمون به فیئهم ویقیمون به جمعتهم وجماعتهم ویمنع ظالمهم من مظلومهم»
علل الشرایع ۲۵۳/۱
خلایق به رعایت چارچوبی (قوانینی) ملزم شده اند و فرمان داده شده اند که از آن تجاوز نکنند، زیرا تجاوز از آن، فساد و تباهی آنان را به دنبال می آورد، این چارچوب (قانون الهی) ثابت نمی شود و رعایت آن محقَّقَ نمی گردد مگر آن که برای مردم در راه حفظ آن محدوده، امینی قرار داده شود که (با آگاهی از قوانین و حدود آن) اعمال مباح را بر مردم اعلام کند و از تجاوز به اعمال غیرمجاز بازشان دارد، زیرا اگر این گونه نباشد هیچ کس لذّت و منفعت خود را ترک نمی کند، اگر چه رسیدن به آن، تباهی و ضرر دیگران را به دنبال داشته باشد پس خداوند سرپرست و (امیری) برآنان قرار داد تا از فساد بازشان دارد و حدود و احکام الهی را در بین آنان برپادارد. و دیگر آن که ما هیچ گروهی از گروه ها و هیچ ملّتی از ملّت ها را نمی یابیم که باقی مانده و زندگی کرده باشند مگر آن که دارای سرپرست و رئیسی باشند، زیرا برای مردم در امر دین و دنیای آنان وجود چنین شخصی ضروری است پس خداوند متعال بر اساس حکمت خود ترک چیزی را که می داند انسان ها به آن نیازمندند جایز نمی داند و هیچ استواری در امور آنان برپا نخواهد شد مگر به وجود چنین شخصی تا با دشمنانشان بجنگد و بیت المال را بین آنان تقسیم کند و نماز جمعه و جماعت آنان را برپا دارد و مانع از ظلم ظالم برمظلوم گردد.
- قَالَ أَمِیرُ اَلْمُؤْمِنِینَ عَلَیْهِ السَّلاَمُ : أَیُّهَا اَلْمُؤْمِنُونَ إِنَّهُ مَنْ رَأَى عُدْوَاناً یُعْمَلُ بِهِ وَ مُنْکَراً یُدْعَى إِلَیْهِ فَأَنْکَرَهُ بِقَلْبِهِ فَقَدْ سَلِمَ وَ بَرِئَ وَ مَنْ أَنْکَرَهُ بِلِسَانِهِ فَقَدْ أُجِرَ وَ هُوَ أَفْضَلُ مِنْ صَاحِبِهِ وَ مَنْ أَنْکَرَهُ بِالسَّیْفِ لِتَکُونَ کَلِمَهُ اَللَّهِ هِیَ اَلْعُلْیٰا وَ کَلِمَهُ اَلظَّالِمِینَ هِیَ اَلسُّفْلَى فَذَلِکَ اَلَّذِی أَصَابَ سَبِیلَ اَلْهُدَى وَ قَامَ عَلَى اَلطَّرِیقِ وَ نَوَّرَ فِی قَلْبِهِ اَلْیَقِینُ
روضه الواعظین ۳۶۴/۲
امیر المؤمنین على(علیه السّلام)فرموده است،اى مؤمنان!هر کس ببیند ظلم و ستمى مىشود و ناپسندیدهیى ببیند که مردم را به انجام آن فرا مىخوانند و حد اقل با دل خود آن را انکار کند،همانا خودش سلامت یافته و از عذاب رهایى مىیابد و هر کس آن را با زبان انکار کند و بگوید پاداش مىیابد-و او از شخص اول برتر است-و آن کس که با شمشیر آن را انکار کند تا کلمۀ خداوند برتر و گفتار ستمگران پست شود، او کسى است که به راه رستگارى رسیده و به راه راست ایستاده و نور یقین در دلش تابان شده است .
امام خمینی (ره):
ما تکلیف داریم… اینکه میگوید حکومت لازم نیست، معنایش این است که هرج و مرج باشد. اگر یک سال حکومت در یک مملکتی نباشد، نظام در یک مملکتی نباشد، آنطور فساد پر میکند مملکت را که آن طرفش پیدا نیست. آنکه میگوید حکومت نباشد، معنایش این است که هرج و مرج بشود؛ همه هم را بکُشند؛ همه به هم ظلم بکنند برای اینکه حضرت بیاید. حضرت بیاید چه کند؟ برای اینکه رفع کند این را، این یک آدم عاقل، یک آدم اگر سفیه نباشد، اگر مغرض نباشد، اگر دست سیاست این کار را نکرده باشد که بازی بدهد ماهارا که ما کار به آنها نداشته باشیم، آنها بیایند هر کاری میخواهند انجام بدهند، این باید خیلی آدم نفهمی باشد!
صحیفه امام ۱۵/۲۱
برگرفته از نشریه مبلغان :: فروردین و اردیبهشت ۱۳۹۶
یک پاسخ
سلام .عالی بود
خدا خیرتون بده