دوره تربیت مربی نقد فرقه یمانی، به همت مؤسسه فرق و ادیان «حق‌پژوهی» و با همکاری اداره تبلیغات اسلامی خراسان رضوی، روز چهارم تیرماه در قالب سه جلسه آموزشی و با حضور جمعی از علاقه‌مندان به‌صورت حضوری و مجازی برگزار شد.
در این دوره، حجت‌الاسلام سید حسن پور آذر، از مستبصرین فرقه یمانی، به بررسی نقاط تاریک و ضعف‌های موجود در مواجهه با روایات و باورهای نادرست این فرقه پرداخت.
وی تأکید داشت که بسیاری از افراد، بدون آشنایی کافی و مطالعه دقیق، به خاطر علاقه شخصی و باورهای نادرست، وارد جریان‌های انحرافی شده‌اند و در پژوهش‌های خود اشتباهاتی ارتکاب کرده‌اند.
مشکلاتی که در فهم روایات و نقد روایات شبهه‌ناک وجود دارد
حجت‌الاسلام پور آذر از کم‌توجهی علمای حوزه به خصوص در دوره‌های قبل انتقاد کرد و گفت: ما اطلاع نداشتیم و فکر می‌کردیم روایات جدید است، در حالی که این روایات توسط بزرگانی همچون شیخ طوسی و مجلسی مورد بررسی قرار گرفته و شبهات آنها برطرف شده است. او افزود که روایات متشابه و علامت‌های ظهور، به اشتباه تفسیر شده و فهم نادرستی از نصوص دینی در این حوزه رایج شده است.
تأثیر رویا و قواهای شبه‌علمی در باورهای جریان‌های انحرافی
یکی دیگر از نکات مهم سخنان، اهمیت رویا و تجارب شخصی در جلب ایمان است. وی اذعان داشتند که بسیاری از پیروان این جریان‌ها، بر اساس خواب و استخاره ایمان آورده‌اند و این موضوع در کنار تطبیق علائم ظهور و برداشتهای نادرست از روایات متشابه ، نقش پررنگی در استمرار این باورها دارد.
طراحی محتوا برای جامعه هدف گسترده و چندزبانه
حجت‌الاسلام پور آذر توضیح داد که جریان احمد حسن، در مسیر جذب گروه‌های مختلف از اقوام و زبان‌های مختلف (عربی، فارسی، ترکی، انگلیسی) هستند و برای آنها محتوای مناسب و منظم تهیه می‌شود. این محتوا شامل برنامه‌های آموزشی، فرهنگی و تبلیغی است. او بیان کرد که این جریان در راستای اهداف خود در حال برنامه‌ریزی برای توسعه و تنظیم محتوای فرهنگی و دینی متناسب با اقشار مختلف جامعه است.
تبلیغات گسترده و حمایت مالی از جریان‌های انحرافی
در بخش دیگر سخنان، به حمایت‌های مالی و امکانات فناوری و ارتباطی اشاره شد. ایشان گفتند که این جریان، در قالب برنامه‌های شبکه‌ای، حمایت‌های مالی خوبی دریافت می‌کند و حتی در جلسات رسمی مانند ملاقات با سفرای کشورهای عربی و انگلیس در سفارت‌ها، فعالیت‌های زیرزمینی انجام می‌دهد.
حجت‌الاسلام پور آذر بر ضرورت اصلاح و نقد صحیح این مکتب تأکید کرد و خواستار هوشیاری و آگاهی مردم و علمای حوزه در برابر این جریان‌ها شد. او معتقد است باید فضایی برای نقد منطقی و علمی ایجاد کنیم تا از انحرافات جلوگیری کنیم و راه نجات واقعی را جست‌وجو کنیم.
ادعاهای عصمت و مشروعیت از طریق انتصاب توسط امام
حجت‌الاسلام پور آذر در بخشی از سخنان خود درباره استناد احمدالحسن به برخی روایات در خصوص “عصمت منصوبین امام ” و «عصمت تبلیغی» در فرقه یمانی توضیح داد. وی گفت: احمدالحسن و پیروانش تلاش می‌کنند از روایاتی که مشروعیت افراد منصوب توسط امام را تضمین می‌کند، سوءاستفاده کنند. از جمله می‌گویند افرادی که توسط امام منصوب می‌شوند، باید دارای عصمت باشند. اما بررسی دقیق نشان می‌دهد که این ادعا بی‌اساس است. خود امیرالمؤمنین (ع) نیز چنین روشی نداشته و افرادی که از طرف او منصوب می‌شدند، ممکن بود دچار خطا شوند و حتی عزل شوند.
مشکلات نظام آموزشی فرقه و عدم صلاحیت طلبه‌ها
پور آذر به مشکلات آموزشی داخل دانشگاه مجازی فرقه احمدالحسن نیز اشاره کرد. وی توضیح داد: در حوزه علمیه مجازی این جریان، طلبه‌هایی پذیرش می‌شوند که نه عربی بلدند، نه آشنایی حداقلی با مبانی طلبگی دارند. این افراد عمدتاً زن خانه‌دار، کارمند یا افراد با مشاغل آزاد هستند. در این حوزه حتی ابتدایی‌ترین آموزش‌های زبان عربی ارائه نمی‌شود و کتاب‌هایی مانند “منطق مظفر” یا “حلقه ثانیه شهید صدر” برای کسانی تدریس می‌شود که هیچ پیش‌زمینه علمی ندارند. و پس از اعتراض گفته شده: «دستور رسیده باید در مکتب ( دفتر احمدالحسن بصری) صلاح دانستند و باید اطاعت کنیم». این نوع سیستم آموزشی نشان‌دهنده نگاه مقدس‌گونه‌ای به نظام این فرقه است که مشکلات اساسی آن را نادیده می‌گیرد.
تقدیس مکتب احمدالحسن بدون انتقادپذیری
وی همچنین تاکید کرد که پیروان احمدالحسن به دلیل دیدگاه‌های افراطی و سرسپردگی، هرگونه نقد یا اعتراض را به معصومیت این مکتب بی‌پایه می‌دانند. پور آذر توضیح داد: مکتب احمدالحسن به گونه‌ای پیروان خود را تربیت کرده که هرگونه سؤال یا انتقاد نسبت به تصمیمات داخلی را معادل اعتراض به خود احمدالحسن می‌دانند. در واقع پیروانی که تلاش کردند این خطاها را نقد کنند، مثل آقای کهندل یا آقای موسوی، منزوی شده و ارتباط با آنها قطع شد.
فاصله‌گیری اعتراض‌کنندگان از فرقه
حجت‌الاسلام پور آذر در ادامه به اسنادی اشاره کرد که نشان‌دهنده حذف و انزوای معترضین داخلی در مکتب احمدالحسن است. وی افزود: نامه‌هایی در دست است که تاکید دارد اگر کسی به تصمیمات مکتب اعتراض کند، باید از حلقه‌های داخلی حذف شود. این اقدام نه تنها بر اشتباهات آشکار این مکتب صحه می‌گذارد، بلکه گویای نوعی سلطه‌گری و عدم انتقادپذیری در سطح داخلی است.
پور آذر با تاکید بر ضرورت هوشیاری در مواجهه با جریان‌های انحرافی اظهار داشت: شناخت تفکرات انحرافی و روش‌های تبلیغی این فرقه‌ها وظیفه همه ما مخصوصاً طلاب و پژوهشگران است. بدون بصیرت و آگاهی، این‌گونه جریان‌ها می‌توانند باورهای نادرست خود را تحمیل کرده و افراد بیشتری را جذب کنند.
تشریح شاخه‌ها و اختلافات داخلی فرقه یمانی
حجت الاسلام سید حسن پورآذر با اشاره به سوابق و حوادث رخ‌داده در این جریان گفت: برخی از افرادی که از فرقه یمانی جدا شده‌اند یا به این جریان اعتراض کرده‌اند، مورد تهدید و حتی ترور فیزیکی یا شخصیتی قرار گرفته‌اند. وی تصریح کرد: اگر اعضای این فرقه امکان ترور کسی که مخالفشان است را نداشته باشند، اقدام به ترور شخصیتی او می‌کنند؛ بنده نیز از این اقدامات بی‌نصیب نبوده‌ام و بارها مورد انواع اتهام و شایعه قرار گرفته‌ام.
او با اشاره به تاریخچه غیبت و ظهور سرکرده این جریان اظهار داشت: احمد الحسن بصری از سال ۲۰۰۸ هیچ ظهور علنی نداشته و پس از آن، افراد مختلفی در عراق و خارج از عراق مدعی نمایندگی یا جانشینی او شده‌اند که هریک شاخه‌ای از این فرقه را تشکیل داده‌اند.
پورآذر شاخه‌های اصلی منتسب به فرقه یمانی را چنین برشمرد:
۱. شاخه مکتب و صفحه فیس‌بوک: متشکل از چهار نفر به نام‌های شیخ ناظم القری، سید کاظم حسینی، شیخ امیر سعیدی و سید حسن حمامی که با ادعای نمایندگی احمد الحسن، صفحات فیس‌بوکی راه‌اندازی کردند و پیروی محض از تصمیمات خود را شرط ایمان به احمد الحسن دانستند. این شاخه دارای اختلافات داخلی مالی و مدیریتی با بعضی اعضا و معترضان است.
۲. شاخه جیش: به رهبری شیخ رزاق الجابری که از ابتدا قلمرو خود را از جریان مرکزی جدا کرده‌اند و برداشتهای متفاوتی دارند اما عمده مبانی اعتقادی آنان مشابه فرقه اصلی است.
۳. شاخه رایات سود: این شاخه به رهبری عبدالله هاشم پس از به وجود آمدن اختلافات جدی درباره شفاف نبودن مسائل مالی و نحوه مدیریت مبارزه با داعش شکل گرفت. این طیف حتی رویکردی افراطی‌تر در برخی احکام و مناسک مانند ترک نماز و تغییر قبله اتخاذ کرده‌اند و ادعاهای جدیدی را مطرح نموده‌اند.
۴. شاخه احلاس: به رهبری مهدی رحیمی، که بیشتر در اروپا فعال هستند و خود را منتظر بازگشت احمد الحسن به همراه امام زمان معرفی می‌کنند و با سایر شاخه‌ها ارتباطی ندارند.
پورآذر در ادامه افزود: هر شاخه برای توجیه رفتار و اختلاف خود، روایاتی را به نفع خود تفسیر می‌کند و اختلافات فراوانی از نظر فکری، دینی و حتی رفتارهای مذهبی بین آنان مشاهده می‌شود، تا جایی که برخی از آنان برخی دستورات صریح اسلام را رد یا مسکوت گذاشته‌اند.
وی تأکید کرد: آگاهی‌بخشی به جامعه و شفاف‌سازی درباره اختلافات و انحرافات این جریان یکی از وظایف مهم فعالان فرهنگی و مربیان دینی است و باید با تقویت بینش روشنگرانه، از نفوذ چنین فرقه‌هایی در جامعه اسلامی جلوگیری شود.
پرسش و پاسخ درباره نگاه شاخه سوم فرقه یمانی به قبله و نماز
در جریان دوره تربیت مربی نقد و بررسی فرقه احمد الحسن (یمانی)، یکی از شرکت‌کنندگان در خصوص علت انتخاب اردن به عنوان قبله در شاخه سوم این فرقه (رایات سود به رهبری عبدالله هاشم) پرسش کرد.
حجت‌الاسلام سید حسن پورآذر در پاسخ توضیح داد: بسیاری از ادعاها و مطالب این شاخه ریشه تاریخی ندارد و ادعا می‌کنند که منطقه ارگان یا همان اردن، محل اصلی قریش و قبله حقیقی همان‌جاست، نه کعبه فعلی. اینان تنها با روایت‌سازی و استدلال‌های نادرست، این باور را ترویج می‌کنند.
وی ادامه داد: اعضای این شاخه درباره نماز نیز معتقدند هر عصر احکام و اعمال خاص خود را داشته و احکام شرعی مانند نماز، حجاب و حرمت شراب فقط در دوران پیامبر جاری بوده و امروز دیگر لازم‌الاجرا نیست. من شخصاً به یکی از طلبه‌هایی که جذب این فرقه شده بود، تذکر دادم که اساس اسلام بر اقامه نماز و زکات و ولایت است و چنین تفسیرهایی کاملاً بی‌اساس و باطل است.
حجت‌الاسلام پورآذر تأکید کرد: این انحراف‌ها غالباً ناشی از توهمات، سوءبرداشتها یا حتی مصرف مواد توهم‌زا است، چون این شاخه احمدالحسن مصرف ماری‌جوانا را حرام نمی‌دانند بلکه معتقدند سبب رویا و ارتباط با خداوند است. بسیاری نیز صرفاً تحت تأثیر انگیزه‌های مخالف با دین و روحانیت قرار دارند و سعی می‌کنند با سوءاستفاده از نام امام زمان(عج)، دیگران را جذب کنند.
در پایان، وی خاطرنشان کرد: افرادی که به این فرقه‌ها می‌پیوندند معمولاً آگاهی عمیق نسبت به مهدویت ندارند و با دیدن چند روایت متشابه دچار اشتباه می‌شوند. اما هیچ کدام از شاخه‌های فعلی این فرقه (از جمله صفحه فیس‌بوک) ارتباط واقعی با احمد الحسن ندارند، هرچند او را به عنوان موعود می‌شناسند.
پرسش و پاسخ درباره پرچم‌های سیاه و شیوه گسترش فرقه یمانی
در ادامه دوره، یکی از شرکت‌کنندگان پرسید: در این فرقه اگر کسی در مسائل فقهی سوال یا اعتراضی کند، چه برخوردی با او می‌شود؟ همچنین درباره شاخه رایات سود و پرچم‌های مشکی با شعار بیت‌الله، و ادعای ظهور از مشرق، توضیح بفرمایید.
پاسخ حجت‌الاسلام سید حسن پورآذر: برخورد اصلی در این فرقه چنین است که اگر کسی درباره احکام یا باورهای آنان پرسش یا اعتراضی کند، سرسپردگان این فرقه او را زیر سوال می‌برند و می‌گویند شک و پرسش شما ناشی از ضعف ایمان است؛ ایمان کامل یعنی بی‌چون و چرا پذیرفتن.
وی در ادامه درباره شاخه‌های حامل پرچم‌های سیاه و ادعاهای تشابه با روایات اضافه کرد: تمام این شاخه‌ها، هرکدام برای اثبات مشروعیت خود به متشابهات روایی و نقل به معنای دلخواه متوسل می‌شوند؛ به‌عنوان مثال می‌گویند احمد الحسن هم یمانی است و هم صاحب پرچم‌های سیاه، هم با پرچم سفید از یمن می‌آید و هم رهبر پرچم‌داران مشرق شمرده می‌شود. حتی جایی هست که می‌گویند بوی عطر او از مغرب می‌آید!
یعنی یک روایت را هر جور که تشخیص بدهند تفسیر می‌کنند تا به نوعی ادعاهای خودشان را به آن ربط دهند.
پورآذر تأکید کرد: این سبک مواجهه با متشابهات و تفسیر شخصی از روایات باعث رشد فرقه‌ها و باورهای باطل می‌شود. بنده همیشه می‌گویم احمد الحسن و این فرقه‌ها “متولد شبهات‌اند.” کسی که بر محکمات دینی و اعتقادی اتکا کند، فریب این تفسیرها را نمی‌خورد. اما متاسفانه تبلیغ این فرقه‌ها آرام و تدریجی و با سوءاستفاده از عدم اطلاع تاریخی یا حدیثی مخاطب انجام می‌شود، بنابراین کسی که مجهز به دانش نباشد، به راحتی دچار این شبهات می‌شود.
او افزود: گفت‌وگو با پیروان این فرقه‌ها اغلب بی‌نتیجه است؛ چون مفاهیم و تعابیر مشترک نداریم؛ آنچه برای ما متشابه است برای آنان محکم شمرده می‌شود و برعکس. متشابهات، بستر اصلی رشد این انحرافات است.
در پایان، پرسیده شد: از میان شاخه‌هایی که معرفی کردید، کدام‌یک در ایران پیروان بیشتری دارد؟
پورآذر پاسخ داد: در ایران، پیروان شاخه مکتب (مدیریت صفحه فیس‌بوک) بیشتر هستند.
حجت‌الاسلام سید حسن پور آذر از مروجین سابق و منتقد فعلی جریان احمدالحسن (یمانی)، در ادامه دوره تربیت مربیان جریان‌شناسی و نقد فرق انحرافی، به تبیین مهمترین آموزه‌های انحرافی احمدالحسن پرداخت.
شیعیان و غیبت امام زمان(عج)؛ انحراف در مبانی
وی با اشاره به کتاب «عقاید الاسلام» اثر احمدالحسن توضیح داد: براساس ادعای این جریان، علت اصلی غیبت امام زمان(عج)، عدم وجود افراد شایسته (قابل) در میان شیعیان بوده و شیعیان به همین دلیل از دایره ایمان خارج شده‌اند. در این کتاب آمده است: «شیعیان به خاطر عدم پذیرش امام، مرجون لامرالله محسوب می‌شوند؛ نه مومنند و نه کافر، و تنها در صورت خواست خدا نجات می‌یابند.»
تکفیر منتقدین و احکام افراطی علیه مخالفان
وی ادامه داد: در بیانیه سیزدهم رجب این فرقه آمده، هرکس تا تاریخ مقرر به احمد حسن ایمان نیاورد، اعمالش مردود و حتی از ولایت امیرالمومنین خارج دانسته می‌شود، و اگر مخالف فعال باشد با برچسب “ناصبی” حتی اموالش نیز محترم نیست و سرقت از آن جایز اعلام شده است.
به گفته پورآذر این نوع احکام افراطی و ضد انسانی، سابقه‌ای در فقه شیعه ندارد و در برخی موارد منجر به رفتار خشن و افراطی بعضی پیروان شده است.
نگاه این جریان به انتخابات و مشارکت سیاسی
حجت‌الاسلام پورآذر تاکید کرد: از منظر احمدالحسن، هر گونه مشارکت در انتخابات به معنی تایید حاکمیت مردم و مصداق «یزیدی بودن» است، حال آنکه برخی چهره‌های این جریان خود در روندهای انتخاباتی در عراق فعال بوده‌اند. او این تناقض را نشانه ناپایداری اعتقادی این جریان دانست.
نسبت‌های ناروا به مراجع و علمای شیعه
در بخش دیگری از این نشست، وی گفت: آنچنانکه در متون منتشر شده از این فرقه آمده، علمای صاحب‌نام شیعه همچون آیت‌الله سیستانی مصداق دجال و جریان سفیانی در کوفه بشمار می رود؛ حال آنکه این رویکرد، بستر گسترش کینه و تفرقه در میان جامعه شیعی را فراهم می‌سازد.
اعتراف به خروج مسلحانه و خطر تکرار خشونت
پورآذر با اشاره به وقایع سال ۲۰۰۸ در ناصریه عراق یادآور شد: اسناد و کتاب‌های خود احمدالحسن گواهی می‌دهد که پیروان این فرقه اقدام به خروج مسلحانه و مشارکت در درگیری منجر به کشته شدن جمعی از نیروهای پلیس و شهروندان کردند؛ با وجود آنکه برخی پیروان، این حقيقت را انکار می‌کنند.
تغییر تاکتیک و دورویی در بیانیه‌های جدید
به گفته این استاد حوزه، گرچه مکتب احمدالحسن اخیراً با انتشار بیانیه‌هایی، لحن خود را ملایم‌تر و صلح‌آمیزتر نشان می‌دهد، اما این رویکردها تاکتیکی برای جذب افراد و کاهش حساسیت‌های امنیتی است و تغییری در مبانی انحرافی‌شان رخ نداده است.
هشدار نسبت به نفوذ و جذب جوانان
پورآذر ضمن هشدار جدی به فعالان فرهنگی و مذهبی تصریح کرد: جریان احمدالحسن با ترویج شبهات، جعل روایات و برخوردهای تخریبی، می‌تواند طلاب و جوانان مؤمن را در مدت اندکی نسبت به علمای شیعه و مبانی انقلاب اسلامی، بدبین و بعضاً معاند سازد. این خطر جدی است و باید با بصیرت و اطلاع‌رسانی دقیق، مانع از انحراف جوانان شد.
فرقه‌های «تلگرامی» و دام رؤیا؛ مخاطب ساده‌اندیش
حجت‌الاسلام سید حسن پور آذر، نسبت به رشد جریان‌های مدعی «ارتباط با عالم غیب» و تأکید بر خواب، رؤیا و استخاره به عنوان دلیل ایمان‌آوری مردم، هشدار داد.
او با اشاره به ظهور فرقه‌های جدید در فضای مجازی، به‌ویژه در تلگرام و شبکه‌های اجتماعی افزود: در سال‌های اخیر، گروه‌هایی با عناوین گوناگون، خصوصاً در بستر تلگرام، با ادعای ارتباط مستقیم با امام زمان(عج)، دیدن خواب و استخاره، صدها نفر را جذب کرده‌اند؛ برخی مدعی می‌شوند که در عالم رویا اهل بیت (ع) به آنها واسطه خاص امام زمان را معرفی می کنند و از این طریق آنها را به پیروی از خود دعوت می‌کنند.
ایمان‌آوری بی‌پایه؛ خواب و استخاره بجای برهان
وی افزود: در مواردی، مردم بدون بررسی عقلی و فقط براساس خواب، رویا یا استخاره به این جریانات پیوسته‌اند و ایمان خود را به دست افرادی داده‌اند که نه سابقه علمی دارند و نه ارتباط با جریان اصیل حوزه علمیه. این افراد با آموزه های جعلی با استناد به روایات شاذ و متشابه و تأکید بر خواب‌های شخصی، عقاید مردم را هدف قرار داده‌اند.
مصادیق خطرناک: نفوذ خانوادگی و شبهه مشروعیت
پورآذر با ذکر مثال هشدار داد: گاهی این فرقه‌ها با ایجاد فضای عاطفی و معنوی کاذب، اعضا را ترغیب می‌کنند که چندین شب متوسل شوند یا دعا بخوانند تا در خواب، واسطه خود با امام زمان را شناسایی کنند؛ سپس این شناخت، مبنای تصمیمات مهمی مثل ازدواج یا اعتماد کامل به یک فرد ناشناس می‌شود. شاهد بودیم که برخی خانواده‌ها تحت تأثیر همین القائات، اختیار دختر خود را به رهبران این گروهها سپرده‌اند.
نقد جدی: خواب، حجت دین نیست
وی تصریح کرد: دین خداوند با خواب و رؤیا تثبیت نمی‌شود. این ادعا که خواب افراد عادی حجت شرعی باشد، هیچ سابقه‌ای در معارف شیعی ندارد و تنها برای عوام‌فریبی و تسلط بر ذهن مردم ساده‌دل ترویج می‌شود. خواب حتی اگر مطابق میل انسان باشد، تا زمانی که مخالف شریعت یا محکمات دین باشد، ارزشی ندارد.
توصیه: بازگشت به عقل و محکمات
پورآذر خاطرنشان کرد: وظیفه اهل دین، تمسک به عقل، قرآن و محکمات معارف اهل‌بیت(ع) است. هرکس سعی کرد پایه ایمان و تصمیم زندگی شما را بر خواب و شبه‌مکاشفه بگذارد، راه انحراف پیموده است. جریان‌های تلگرامی مدعی خواب و ادعای ارتباط ویژه، تاریخچه و ریشه در فرقه‌های ساختگی گذشته دارند و نهایتاً به سستی باور و بی‌ثباتی اعتقاد می‌انجامند.
تبیین آسیب‌های برداشت سطحی از روایات و سوءاستفاده فرقه‌های انحرافی
حجت‌الاسلام سید حسن پور آذر نسبت به رفتارهای سطحی‌نگرانه و آسیب‌های ناشی از برداشت ناصحیح روایات هشدار داد و نحوه استناد فرقه‌هایی مانند احمدالحسن (یمانی) به روایات را به نقد کشید.
پور آذر تصریح کرد: برای درک درست هر روایت، باید تمام روایات مرتبط در یک موضوع را با هم بررسی کنیم. این اشتباه بزرگ است که یک عبارت یا روایت را جدا از بستر خود دستاویز ادعاها قرار دهیم. گاهی یک روایت درباره عدم جواز ذکر اسم امام آمده و روایتی دیگر کاملاً بر بیان نام امام تصریح دارد؛ قرار گرفتن این روایات در کنار هم با تشکیل “خانواده روایی”، حقیقت را روشن می‌کند و از سو برداشت و انحراف جلوگیری می‌کند.
افزایش شبهات با طوفان شبهه‌پراکنی مجازی
این استاد حوزه با هشدار نسبت به ماهیت و روش فرقه‌های نوظهور افزود: امروز حجم روایاتی که محور استدلال و تبلیغ این گروهها قرار می‌گیرد به گونه‌ای است که در صورت ضعف علمی، ذهن بسیاری را دچار انحراف می‌کند. باید حوصله، صبر و تدبیر داشت و با یک دلسوزی منطقی، ذهن مخاطب را آماده تبیین کنیم. مواجهه عصبی یا دوقطبی‌سازی، تنها بر آتش اختلاف خواهد دمید.
تذکر نسبت به شگردهای فرقه احمدالحسن و شبکه‌های انحرافی
پور آذر توضیح داد: مبلغان احمدالحسن در برابر نقد علمی، مدام شاخه به شاخه می‌شوند و هر پاسخ که می‌گیرند شبهه جدیدی را مطرح می‌کنند تا موجب خستگی طرف مقابل شوند. این شگردی برای فرار از پاسخگویی و کتمان حقیقت است. باید موضوعات را از ابتدا تا انتها جمع‌بندی کرد و به سیر خانوادگی هر موضوع در روایات وفادار بود.
تأکید بر خطر سرسپردگی بی‌چون و چرا
وی ضمن اشاره به برخی رفتارهای افراطی در میان پیروان این فرقه‌ها افزود: اعتماد محض و سرسپردگی به یک فرد، بدون حق پرسش و تحقیق، نشانه ضعف در مبانی ایمان و مواجهه صحیح با دین است. فرقه‌هایی با سابقه شورش‌گری و ترویج دستور مسلحانه، دقیقاً از همین آسیب فقدان تفکر و آزمایش عقلانی سوءاستفاده می‌کنند.
نقد توجیهات انحرافی و خطرات مدیریت نادرست روایت
وی با انتقاد از تفسیرهای غلط و گزینشی گفت: باید اعتراف کرد که گاهی سواد عمومی در شناخت روایت‌ها و حتی میان طلاب نیازمند تقویت است. برخی ادعا می‌کنند امام زمان، دینی جدید می‌آورد؛ در حالی که معنای واقعی “امر جدید” است، نه شریعت یا دین دیگر! این تعبیرات گاه برای توجیه انحراف و جذب جوانان به شبهات استفاده می‌شود.
نقش حوزه علمیه و لزوم تقویت سواد روایی
پورآذر هشدار داد: کم‌کاری‌های مقطعی در حوزه علمیه و فضای مجازی باعث گسترش جریان‌های انحرافی شده است، باید با تقویت بنیه علمی، آموزش خانواده روایی و رصد دقیق آسیب‌های جدید، از نفوذ و گسترش این نحله‌ها جلوگیری کرد. مخاطب امروز بیش از همیشه نیازمند پاسخ‌های دقیق، بر اساس محکمات عقل و وحی است.
تأکید بر بطلان ادعاهای فرقه احمدالحسن (یمانی)
حجت‌الاسلام سید حسن پور آذر با رد ادعاهای فرقه احمدالحسن درباره وجود امامان یا مهدی‌های جدید بعد از دوازده امام معصوم، تصریح کرد روایات معتبر شیعه تنها دوازده امام را به عنوان رهبران معصوم دین معرفی می‌کند و اضافه یا کاهش در این شمار، هیچ جایگاهی در معارف اهل‌بیت(ع) ندارد.
نصوص قطعی و اجماعی بر حصر امامت در دوازده نفر
وی با استناد به روایات نقل شده از امام صادق و امام باقر علیهماالسلام، گفت: در کلام اهل‌بیت(ع) آمده هرکس تعداد ائمه را بیش از دوازده نفر بداند یا نام دیگری اضافه کند، در واقع نص پیامبر خدا را نادیده گرفته است. در منابع اصیل شیعه مانند کتب شیخ طوسی و علامه مجلسی نیز تصریح شده است که امامت فقط برای دوازده نفر مقرر شده و این مسأله قابل تردید و توجیه نیست.
روایات متشابه؛ ابزار تحریف و فریب
پورآذر در ادامه تأکید کرد: ادعاهای انحرافی همچون ایجاد سلسله‌ای جدید از مهدیان، عموماً بر روایات ضعیف السند و متشابه استوار است و حتی شخصیت‌هایی چون شیخ طوسی که برخی روایات را نقل کرده‌اند، خود قائل به این موضوع نیستند و در همان کتب خود حصر امامت را متذکر شدند.
پاسخ به رفتارهای فرقه‌ای: تقیه و ترفندهای احمدالحسن
این استاد حوزه در نقد رفتارهای فرقه احمدالحسن یادآور شد: گرایش به بیان مقامات پایین‌تر برای اصطلاح “مهدیین” یا بیان تفاوت آنها با دوازده امام، صرفاً ترفندی برای جذب مخاطب است اما در کتب اصلی همین گروه، تداوم امامت به صورت صریح آمده است و صراحتاً این باور را نقض می‌کنند.
اهمیت تمسک به روایات محکم و دقت روشمند
در پایان، حجت‌الاسلام پورآذر خاطرنشان کرد: بر اهل علم و جوانان لازم است با مراجعه به محکمات روایی و اجتناب از برداشتهای سطحی و جمع‌بندی‌نکردن متون متشابه، راه کلیه مدعیان دروغین و جریان‌های انحرافی را مسدود نمایند.
