حجت‌الاسلام‌والمسلمین دکتر احمدحسین شریفی، رئیس دانشگاه قم:
واقعیت این است که این معنویت‌ها به شکل مدیریت‌شده و متمرکز، بیش از سه دهه است که در کشور ما در حال تبلیغ و ترویج‌اند. بنده برای اثبات مدعای خود شواهد زیادی در اختیار دارم.
انتشار و ترویج کتاب
ابتدا از اواخر دهه شصت یک‌سری کتاب‌ها پیرامون برخی از این معنویت‌های جدید منتشر شد، شاید هدفمند نبود و شاید هم مدیریت شده بود، مثل کتاب‌های «کارلوس کاستاندا»؛ هنگامی که منتشر شدند، علاقه مخاطبین را جذب کردند عده‌ای به این‌گونه بحث‌ها علاقه‌مند شدند، به طور طبیعی مترجمان و ناشرین به این فضا دامن زدند. بعد از آن بود که به‌تدریج مترجمین و مراکز انتشاراتی از غفلت محض مدیران استفاده کردند و نتیجه اینکه تاکنون هزاران عنوان کتاب پیرامون جنبش‌های نوپدید منتشر شده است. برخی برآورد کردند و آماری گرفتند که کتاب‌های مجوزدار بالغ بر ۴۵۰۰ عنوان کتاب با شمار حدود ۲۰۰ میلیون جلد در کشور ما در این مدت‌زمان منتشر شده است. چنین کتاب‌هایی گاه ۱۸۰ درجه در تقابل با تعالیم اسلامی است و گاه تعالیم آنها صرف‌نظر از اسلام، ضدانسانی است و اگر در جامعه‌ای تحقق پیدا کند، آن را به جامعهٔ صددرصد حیوانی تبدیل می‌کند همانند تعالیم اوشو دررابطه‌با ازدواج و خانواده این آموزه‌ها جز اینکه جامعه را به جنگلی تمام‌عیار تبدیل کند و آن را به فروپاشی قطعی بکشد هیچ ثمر دیگری نخواهد داشت.
فعالیت گسترده در فضای مجازی
دیگر عرصهٔ فعالیت جنبش‌های معنوی در حوزه مجازی است؛ چرا که وب‌گاه‌هایی بسیار متنوع، مختلف و فعالی طراحی کرده‌اند. بسیاری افراد کتاب نمی‌خوانند؛ اما روزانه ساعت‌های متمادی با اینترنت، تلفن همراه و امثال آن مشغول‌اند. گفته می‌شود صدها هزار وبگاه فارسی پیرامون این فرقه‌ها و این نوع گرایش‌ها وجود دارد. برخی وبگاه‌ها در خارج از کشور مدیریت می‌شود و برخی کتاب‌ها که از صافی وزارت ارشاد نتوانسته‌اند عبور کنند و مجوز بگیرند در این وبگاه‌ها در اختیار افراد قرار داده می‌شوند.
ادبیات داستانی
دیگر عرصه فعالیت جنبش‌های نوپدید معنوی، قالب رمان و داستان است. بسیاری از آنها از قالب‌های ادبی استفاده می‌کنند و جذابیت خاص خودشان را دارند. طبق آمارهایی که سرپرستان کتاب در کشور بیان می‌کنند مطالعه کتب رمان و ادبیات داستانی در صدر کتاب‌ها و در صدر پرفروش‌های کتاب در کشور ما است. برخی از نویسندگان آنها به‌عنوان چهره‌های ادبی معرفی شده‌اند این نیز در سایه غفلت عده‌ای از اساتید رشته ادبیات رخ‌داده است. برای مثال کتاب‌های «پائولو کوئلیو» را در رشته ادبیات به‌عنوان متن ادبی معرفی می‌کردند تا افراد بخوانند و نوع ورود و خروج آن را درس بگیرند. نوع ریختن محتوا در قالب را آموزش بگیرند و این گونه آموزش، آثار مخرب‌تری دارد و از این طریق نیز در بسیاری از دانشگاه‌ها نفوذ کرده‌اند.
فعالیت‌های محفلی
فعالیت‌های محفلی عرصه دیگری است که به دست انواع جنبش‌های معنوی راه‌اندازی شده محفل‌های خانگی کلاس‌های آموزشی گاه بنیادهای رسمی که توانستند مجوز بگیرند، همانند بنیادی که مربوط به «عرفان اکنکار» بود و دوره آموزشی برگزار می‌کرد. اینها در سایر مناطق کشور نفوذ داشتند یا برخی مراکز «فالون دافا» که تعالیم آن را به طور رسمی آموزش می‌دادند.
فیلم، سریال و انیمیشن
قالب دیگر در عرصه فیلم است و از این طریق توانسته‌اند بر گستره و طیف وسیعی از مخاطب در سنین نوجوانی بلکه کودکی تا کهن‌سالی اثر بگذارند. به عقیده بنده همه این موارد برنامه‌ریزی‌شده بود. برخی می‌گویند که شما توهم نیرنگ دارید؛ اما شواهد فراوان بر این دارم که صددرصد مدیریت شده است، اگرچه ورود آنها به ایران را مدیریت شده نمی‌دانم، اما بعدها در ادامه دیدند که فرصت بسیار خوبی است و می‌توانند استفاده کنند و به جمهوری اسلامی و اسلام ناب ضربه بزنند. در عرصه فیلم و سریال و حتی برنامه‌های کودک و نوجوان که خود حوزهٔ دیگری است، جنبش‌های نوپدید معنوی باقوت وارد شده‌اند؛ برنامه‌هایی نظیر «هری پاتر» در مجموعهٔ هری پاتر تعالیم ساحران و جادوگران به‌جای تعالیم انبیا می‌آید و منجی ذهنش برسد؛ بنابراین به نگاه من عرصه فعالیت و نفوذ آنها از دریچهٔ بشر دانسته می‌شود. برخی کارتون‌ها که بسیار لطیف و دوست‌داشتنی‌اند و به‌دفعات زیاد از صداوسیمای جمهوری اسلامی پخش شده‌اند، نظیر ای‌کیوسان؛ چرا که سراسر این کارتون تبلیغ دین بودایی به زبان کودکانه است. مثل این می‌ماند که ما کارتونی تولید کنیم، قهرمان ما بچه‌ای باشد که لباس روحانیت شیعی به تن کرده و مشکلی برایش پیش می‌آید دعای کمیل و… بخواند، برای مثال به امام رضا متوسل شود یا وضو بگیرد و نماز بخواند دعایی کند و مشکلش حل شود یا راهی برای حل مشکل به آموزش گسترده و عمیق است.
ممکن است عده‌ای دغدغه نداشته و منکر این باشند و یا بگویند که مبالغه می‌کنید؛ چنانچه من نیز در ابتدا این گونه بودم. هنگامی که عمیق‌تر شدم دریافتم که با دریایی مواجهم باتوجه‌به آماری که عرض کردم هر کجای کشور که مسافرت کرده‌ام آنها نفوذ کرده، فعالیت دارند و کتاب‌هایشان در اختیار جوان و نوجوان است.
منبع: کتاب عرفان و معنویت، محمدحسین کیانی.
