جامعه غرب دریافت که نفوذ معنویت موجب بروز شدیدترین گرفتاریهای روحی و روانی است؛ بنابراین بهدنبال معنویتی رفت که برخلاف جریان مدرنیته نباشد، بلکه قابلیت هماهنگی با فرآیند مدرنیته را داشته باشد. اینکه چرا غرب برای تسکین دردهای روحی متوجه معنویت شد، عوامل گوناگونی دارد که یکی از آنها وجود آرامشی نیرومند در پیروان ادیان آسمانی است. غرب و نظام سلطه مبتنی بر اومانیسم و سکولاریسم، بر آن شد تا برای تامین نیازهای درونی انسان، مکتبها و آیینهایی را خلق کند. از اینرو، جریانها، فرقهها، نحلهها و کیشهای عرفانی بهوجود آمد و کتابهایی نوشته و فیلمهایی ساخته شد که تهی از عرفان و معنا و آرامش واقعی بودند و چنان گسترده و کودتاگونه عمل کردند که واجب است به نسل جوان جامعه آگاهی، شناخت و بصیرت لازم داده شود.
از دیگر ویژگیهای مخرب برخی شبه معنویتهای نوظهور دامنزدن به گرایشها و امیال جنسی است. شاید این عنوان تعجبآور باشد؛ چراکه همواره نام عرفان و معنویت با پاکدامنی و پرهیز از تمایلات جنسی همراه بوده است. برای مثال در شبه معنویت اوشو نیز سکس امری مقدس و مهمترین نیروی زندگی دانسته و همگان را از نکوهش سکس بر حذر داشته است، اوشو، سکس را تنها در ارتباط با غیرهمجنس خلاصه نمیکند، بلکه همجنسبازی را نیز تقدیس میکند! (اوشو راجینش، الماسهای اوشو، مرجان فرجی، تهران: انتشارات فردوس، ج۱، ص۳۸۳، (۱۳۸۴). اوشو راجینش، مراقبه، وجد و سرور، فرامرز جواهرینیا، تهران: انتشارات فردوس، ج۱، ص۲۴۰، (۱۳۸۰).)
بر اساس تعليمات اوشو تعداد زيادی از مريدانش هم مواد مخدر مصرف میكردند و هم اقدام به قاچاق مواد مخدر میکردند! همچنین شمار زيادی از مريدان این فرد که زن بودند، آشكارا به انجام اعمال جنسی خلاف اخلاق میپرداختند. طبق اظهارات پیروان و مریدان اوشو، این فرد تمام ارزشهای جامعه آمریکا را زیر سوال برده و راهی را انتخاب کرده بود که عملاً برای انسانها جدید بود. به همین خاطر دولت مردان آمریکا نسبت به حضور او احساس خطر کرده و اقدام به اخراج او کردند.( اشو، آینده طلایی، ترجمه مرجان فرجی، نشر فردوس، ص 197.)
بسیاری از مروجان و مبلغان عرفانهای نوظهور در کشور دنبال اهداف مادی و اقتصادی هستند و سعی میکنند با طرح مسایل عرفانی و آموزههای آنها از یوگا و مراقبه و مدیتیشن گرفته تا سحر و جادو و رساندن افراد به خلسه عرفانی و آرامش و غیره از سادگی آنها استفاده کرده و با توجه به روحیات معنوی مردم و علاقه آنها به مسایل معنوی و همچنین وجود مشکلهای زیادی که میان مردم وجود دارد برای کسب درآمد، سوء استفاده کنند.
عرفانهای نوظهور مردم را سر به زیر و سیلیپذیر بار میآورند و روحیه عزت و آزادگی را در قلبها میمیراند. این معنویتها میکوشند مردم را تسلیم نظم موجود و مطیع قدرتها گردانند و سکوت در برابر ستم را به آنها بیاموزانند و بهعنوان ارزشی اخلاقی و معنوی آنها را تعلیم دهند. در فالوندافا اعتقاد بر این است که هرکس که مورد ظلم واقع میشود، در حال تصفیه روحانی و جبران ظلمی است که در زندگی پیشین بر دیگری روا داشته است. کسیکه به یاری مظلوم میرود در حقیقت تزکیه او را با مشکل روبهرو ساخته است.
چگونه میتوان صرفنظر از خدا و یا بیاعتنایی به دستورات او به آرامش و نشاط حقیقی دست یافت!
شخصی که میخواهد از اضطراب و ترس نجات یابد، بهترین راه آن پذیرش ولایت الهی است: «أَلَا إِنَّ أَوْلِيَاءَ اللَّهِ لَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ ».( یونس/سوره۱۰، آیه۶۲) «آگاه باشید (دوستان و) اولیای خدا، نه ترسی دارند و نه غمگین میشوند». «إِنَّ الَّذِينَ قَالُوا رَبُّنَا اللَّهُ ثُمَّ اسْتَقَامُوا فَلَا خَوْفٌ عَلَيْهِمْ وَلَا هُمْ يَحْزَنُونَ». (احقاف/سوره۴۶، آیه ۱۳) «کسانی که گفتند: پروردگار ما اللّه است، سپس استقامت کردند، نه ترسی برای آنان است و نه اندوهگین میشوند»
فردی که میخواهد به اطمینان قلب و آرامش درونی برسد راهی جز ایمان به خدا و یاد الهی ندارد: «الَّذِينَ آمَنُواْ وَتَطْمَئِنُّ قُلُوبُهُم بِذِكْرِ اللّهِ أَلاَ بِذِكْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ». (رعد/سوره۱۳، آیه28) «كسانی هستند كه ايمان آورده و دلهايشان به ياد خدا آرام میگيرد. بدانيد كه تنها با ياد خدا دلها آرام میگيرد»
مهدی قیاسی کارگر مقدم