جهان امروز را دیگر نمی‌توان با توپ و تانک تسخیر کرد؛ فتح قلوب و اذهان، مسیر جدید قدرت‌های فرهنگی و سیاسی است. BTS نمونه بارزی از این جنگ نرم است که با لبخند و موسیقی، اما با پشتوانه برنامه‌ریزی‌های دقیق، در حال پیشروی است.
اگر بخواهیم واقع‌بین باشیم، BTS یک گروه موسیقی پاپ است که از دل سیستم سرگرمی کره جنوبی بیرون آمده. اما این سیستم سرگرمی بخشی از سیاست کلان «هالیو» یا موج کره‌ای است که دولت کره جنوبی و شرکای غربی‌اش سال‌هاست آن را با هدف صادرات فرهنگ و افزایش نفوذ فرهنگی در دنیا اجرا می‌کنند.
این موج از سینما و سریال شروع شد و امروز در موسیقی، مد، لوازم آرایشی و حتی غذا به اوج رسیده است. BTS در این میان «پرچمدار» است؛ گروهی که با تولیدات فوق‌العاده حرفه‌ای، روایت‌های احساسی و شخصیت‌پردازی دقیق، توانسته میلیون‌ها نفر را به شکل احساسی درگیر کند.
یکی از ویژگی‌های بارز BTS، مهارت در القای پیام‌های چندلایه است. در ظاهر، موسیقی و متن ترانه‌ها حول موضوعاتی چون عشق، خودباوری و امید می‌چرخند. اما در لایه‌های زیرین، ارجاعات فرهنگی خاص، نمادهای مشکوک و حتی ترویج سیاسی-فرهنگی خاصی به چشم می‌خورد.
چرا این خطرناک است؟ چون نوجوان وقتی نماد یا پیام را در قالب موسیقی محبوبش دریافت می‌کند، قدرت دفاع ذهنی ندارد. او درگیر ملودی و تصویر می‌شود و ضمیر ناخودآگاهش پذیرای همه‌چیز است. به همین دلیل، اشباع نمادها و کدگذاری پیام‌ها در آثار BTS را نمی‌توان اتفاقی دانست.
پیامد این تأثیر، تغییر ذائقه و سبک زندگی است. نوجوانی که امروز با مدل مو، پوشش و اصطلاحات BTS زندگی می‌کند، در گذر زمان می‌تواند ارزش‌های خود را ناخودآگاه تغییر دهد. این تغییرات معمولاً در راستای هم‌سو شدن با الگوی فرهنگی جهانی‌سازی است که در آن، تفاوت‌های ملی و دینی رنگ می‌بازند.
این روند برای جامعه‌ای مثل ایران که تنوع فرهنگی و ریشه‌های تاریخی غنی دارد، یک تهدید استراتژیک است. وقتی نسل آینده با موسیقی و فرهنگ دیگری بزرگ شود که هیچ پیوندی با هویت بومی ندارد، در بزنگاه‌های اجتماعی و سیاسی نیز مواضع متفاوتی خواهد داشت.
BTS را باید در بافت بزرگ‌تر جنگ فرهنگی دید، نه صرفاً به‌عنوان یک گروه موسیقی موفق. این گروه نماد یک حرکت جهانی است که هدفش، مهار ذهن و ذائقه نسل جدید است. برای مقابله، نیاز به استراتژی چندلایه داریم: افزایش سواد رسانه‌ای، ایجاد محتوای سرگرم‌کننده جذاب با ارزش‌های بومی، و باز کردن گره‌های پنهان موجود در آثار BTS.
در غیر این صورت، خطر این است که چند نسل دیگر، نه با جنگ سخت، بلکه با جنگ نرمِ مبتنی بر موسیقی پاپ، تسلیم فرهنگی شویم.
نویسنده: مهدی قیاسی کارگرمقدم
